MARMARA ÜNİVERSİTESİ PATENT HAKLARI PAYLAŞIM YÖNERGESİ 
Senato: 08 Mayıs 2012 / 302-4

BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönergenin amacı, Marmara Üniversitesi çalışanlarının yaptığı
buluşların mülkiyeti ve tasarrufu ile ilgili uygulama esaslarını düzenlemektir.

Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönerge, Marmara Üniversitesi ile buluş yapan çalışanlarının, yapılan
buluşlarla ilgili olarak karşılıklı yükümlülüklerini ve haklarını kapsar.

Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönerge, 24.06.1995 tarihinde 25504 No’lu Resmi Gazetede
yayınlanan 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye
dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönergede geçen;
a) Çalışan: Sözleşme veya benzeri bir hukuk ilişkisi gereği, üniversitenin
hizmetinde olan kişiyi
b) Hizmet Buluşu: Çalışanın, üniversitede yükümlü olduğu faaliyeti gereği
gerçekleştirdiği veya büyük ölçüde üniversitenin deneyim ve çalışmalarına dayanan, iş ilişkisi
sırasında yaptığı buluşu
c) Kararname: 3 uncu Maddede ifade edilen 551 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnameyi
d) Öncelik Hakkı: Kararnamenin 32 nci maddesinin 1 inci fıkrası gereği Üniversiteye
tanınan kısmi yararlanma imkanını ifade eder.
e) Rektör: Marmara Üniversitesi Rektörünü
f) Serbest Buluş: Çalışanın, hizmet buluşu tanımı dışında kalan buluşunu
g) Üniversite: Marmara Üniversitesini

İKİNCİ BÖLÜM
Bildirim, İnceleme ve Karar İşlemleri

Bildirim yükümlülüğü ve yöntemi
MADDE 5– (1) Buluş yapan Çalışan, bu buluşunu geciktirmeden Üniversiteye bildirmek
zorundadır. Buluşun, Üniversitenin faaliyet alanında değerlendirilemeyeceğinin açıkça belli
olması durumunda veya öğretim elemanı niteliğindeki Çalışanlarla ilgili olarak 14 üncü
Maddede ifade edilen özel durumda, bu yükümlülük ortadan kalkar. Bildirim için Ek.1’deki
form kullanılır.
(2) Bildirim, MITTO tarafından belirlenen bir formatta hazırlandıktan ve buluş yapan
Çalışanın bağlı bulunduğu birimlerin yöneticileri tarafından form onaylandıktan sonra,
MITTO’ne yapılır. Farklı birimlere bağlı birden çok Çalışana ait ortak buluş bildiriminin geçerli
olabilmesi için ilgili her birim yöneticisi tarafından ayrı ayrı onaylanması gerekir.

(3) Onay makamları ve MİTTO bildirim işlemleri sırasında buluşun gizliliğini koruma
yükümlülüğü altındadır.

(4) Bildirimde aşağıdaki bilgilerin bulunması zorunludur:
a) Buluşun adı,
b) Buluşu yapan tüm çalışanların adları, öğretim elemanı olup olmadıkları, bağlı
bulundukları Üniversite birimleri ve buluş üzerindeki katkı payları.
c) Buluşu yapanlar arasında, çalışan tanımına girmeyen kişilerin var olup olmadığı,
varsa bu kişilerin adları ve bağlı bulundukları işverenler.
d) Buluşun bildirim tarihinden önce üçüncü kişilere kısmen de olsa açıklanıp
açıklanmadığı, açıklanmış ise kimlere, hangi tarihlerde ve hangi kapsamda açıklandığı.
e) Bildirimin Hizmet Buluşu olarak mı, serbest buluş olarak mı yapıldığı.
f) Bildirim Hizmet Buluşu olarak yapılıyorsa, buluşun hangi görevin veya projenin
kapsamında ortaya çıktığı ve ortaya çıkışında hangi Üniversite olanaklarından ne ölçüde ve ne
süre ile yararlanıldığı, buluşun kapsamına girdiği görev veya proje ile ilgili olarak üniversite ile
üçüncü taraflar arasında buluş yükümlülüklerini veya haklarını düzenleyen hukuki bir sözleşme
olup olmadığı. Böyle bir sözleşme varsa, sözleşmenin ilgili hükümleri.
g) Bildirim Serbest Buluş olarak yapılıyorsa, Serbest Buluş niteliğini kazandıran
nedenler.
h) Bildirim Serbest Buluş olarak yapılıyorsa, buluşla ilgili hakların tümünün veya
sadece lisans hakkının Üniversiteye devrinin istenip istenmediği.
i) Buluşun Türkiye dışında hangi ülkelerde patentlenmesinin teklif edildiği.
j) Buluşun Türkçe veya İngilizce dillerinde yazılmış ayrıntılı teknik açıklaması.

Bildirimin kabulü
MADDE 6 – (1) Bildirimde şekil veya içerik açısından değişiklik veya düzeltme
gerekiyorsa, MİTTO bunu iki ay içinde bildirimde bulunan Çalışana bildirir. Çalışan bu
hususları kabul edip etmediğini bir ay içerisinde bildirir. Aksi halde bildirim Üniversite
tarafından kabul edilmiş sayılır.

Buluşla ilgili inceleme ve karar
MADDE 7 – (1) MİTTO, kabul edilmiş bildirime dayanarak ve Üniversitenin biriminden
görüş alınarak buluşu inceler veya inceletir. Bu inceleme, buluşun gizliliğini bozmayacak
biçimde yapılır.
(2) MİTTO, inceleme sonucunda, Üniversitenin buluş üzerindeki haklarıyla ilgili olarak,
aşağıda ifade edilen altı karardan hangisinin en uygun olacağını belirleyerek gerekçeleriyle
birlikte Rektöre bildirir.
(a) Buluşu Serbest Buluş olarak tanımak ve her hangi bir hak talep etmemek.
(b) Buluşu Öncelik Hakkı veren bir Serbest Buluş olarak tanımak ve lisans almak için
Öncelik Hakkını kullanmak.
(c) Buluşu Öncelik Hakkı vermeyen bir Serbest Buluş olarak tanıyarak, lisans almayı
teklif veya kabul etmek.
(ç) Buluşu Serbest Buluş olarak tanıyarak, buluşa ilişkin hakların tamamının kendisine
devrini teklif veya kabul etmek.
(d) Buluşu Hizmet Buluşu olarak tanıyarak kısmi hak talep etmek.
(e) Buluşu Hizmet Buluşu olarak tanıyarak tam hak talep etmek.
(3) MİTTO’nun teklifi Üniversite Yönetim Kuruluna sunulur ve karar verildikten sonra
sonuç buluşu yapan çalışana MİTTO aracılığı ile yazılı olarak bildirir. Bu bildirim, buluş

bildiriminin Üniversite tarafından kabul edildiği tarihten itibaren en geç yönergedeki süreler
içinde yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Buluşa İlişkin Yükümlülükler ve Haklar

Serbest buluşlarda hak talep edilmemesi
MADDE 8 – (1) Üniversitenin, buluşu Serbest Buluş olarak tanıması ve her hangi bir hak
talep etmemeye karar vermesi durumunda, Üniversitenin buluşla ilgili herhangi bir hakkı ve
yükümlülüğü kalmaz.

Serbest buluşlarda öncelik hakkının kullanılması
MADDE 9 – (1) Üniversitenin, buluşu Öncelik Hakkı veren bir Serbest Buluş olarak
tanıması ve Öncelik Hakkını kullanmaya karar vermesi durumunda, buluşla ilgili patent
başvuruları buluşu yapan Çalışan adına yapılır, ancak, patentlerin kullanma hakkı lisans olarak
Üniversiteye verilir.
(2) Bu durumda karşılıklı yükümlülükler ve haklar, Kararnamenin 88 inci Maddesi
gereği, Üniversite ile buluş sahibi Çalışan arasında yapılacak bir lisans sözleşmesi ile EK.2 ‘deki
sözleşme örneği gibi belirlenir.

Öncelik hakkı vermeyen serbest buluşların lisanslanması
MADDE 10 – (1) Üniversitenin, buluşu Öncelik Hakkı vermeyen bir Serbest Buluş olarak
tanıyarak, lisans almayı teklif veya kabul etmeye karar vermesi ve bu kararın buluşu yapan
Çalışan tarafından kabul edilmesi durumunda, buluşla ilgili patent başvuruları buluşu yapan
Çalışan adına yapılır, ancak, patentlerin kullanma hakkı lisans olarak Üniversiteye verilir.
(2) Bu durumda karşılıklı yükümlülükler ve haklar, Kararnamenin 88 inci Maddesi gereği,
Üniversite ile buluş sahibi Çalışan arasında yapılacak bir lisans sözleşmesi ile belirlenir.

Serbest buluşlarda hakların üniversiteye devri
MADDE 11 – (1) Üniversitenin, buluşu Serbest Buluş olarak tanıması ve tasarrufu ile ilgili
tüm hakların kendisine devrini teklif veya kabul etmesi ve bu kararın buluşu yapan Çalışan
tarafından kabul edilmesi durumunda, buluşla ilgili hakların tümü Üniversiteye devredilir.
(2) Hakların Üniversiteye devri karşılığında, buluşu yapan Çalışana Üniversite tarafından
yapılacak ödeme için aşağıdaki iki yöntemden birisi taraflarca anlaşılarak uygulanır:
a) Buluşu yapan Çalışana, her mali yıl sonunda, o yıla ait buluş net gelirinin yüzde
altmışı (% 60) oranında ödeme yapılır. Buluşun birden çok Çalışan tarafından yapılmış olması
durumunda, ödeme Çalışanlar arasında buluştaki payları oranında bölüştürülür. Buluş net geliri,
buluştan elde edilen cirodan Üniversite tarafından yapılan masraflar ve diğer giderler
düşüldükten sonra geriye kalan kısımdır. Bu yöntemin seçilmesi durumunda, Üniversitenin
buluşu yapan Çalışana karşı, kendi adına patent başvurusu yapma, alınan patentleri
ticarileştirmek için gereken adımları Kararnamenin 96 nci Maddesinde belirtilen süre içinde
atma, patentlere ilişkin hakka tecavüz fiillerini izleme ve bu fiillere karşı hukuki adımları atma
yükümlülüğü doğar.
b) Buluşu yapan Çalışana, hak devri sırasında, bir defaya mahsus olmak üzere, buluşun
en olası ticari değeri ile orantılı toplu ödeme yapılır. Buluşun birden çok Çalışan tarafından
yapılmış olması durumunda, ödeme Çalışanlar arasında buluştaki payları oranında bölüştürülür.

Bu yöntemin seçilmesi durumunda Üniversitenin buluşu yapan çalışana karşı başka bir
yükümlülüğü kalmaz.
(3) Yapılan anlaşma Üniversite Yönetim Kurulu onayına sunulur.

Hizmet buluşlarında kısmi hak talebi
MADDE 12 – (1) Üniversitenin, buluşu Hizmet Buluşu olarak tanıyarak kısmi hak talep
etmesi durumunda, buluş Serbest Buluş niteliği kazanır.
(2) Buluşu yapan Çalışanın kısmi hakkı ile ilgili olarak 8 inci, 9 uncu, veya 11 inci Madde
hükümlerinden herhangi biri taraflarca anlaşılarak uygulanabilir.
(3) Üniversitenin, kendi kısmi hakkına dayanarak buluşu kullanması durumunda, buluşu
yapan Çalışana Üniversite tarafından yapılacak ödeme için aşağıdaki iki yöntemden birisi
taraflarca anlaşılarak uygulanır:
a) Buluşu yapan Çalışana, her mali yıl sonunda, o yıla ait buluş net gelirinin
Üniversitenin kısmi hakkına karşılık düşen kısmının yüzde kırkı (% 40) oranında ödeme yapılır.
Buluşun birden çok Çalışan tarafından yapılmış olması durumunda, ödeme Çalışanlar arasında
buluştaki payları oranında bölüştürülür. Buluş net geliri, buluştan elde edilen cirodan Üniversite
tarafından yapılan masraflar ve diğer giderler düşüldükten sonra geriye kalan kısımdır.
b) Buluşu yapan Çalışana, hak devri sırasında, bir defaya mahsus olmak üzere, buluşun
Üniversitenin kısmi hakkına karşılık düşen en olası ticari değeri ile orantılı toplu ödeme yapılır.
Buluşun birden çok Çalışan tarafından yapılmış olması durumunda, ödeme Çalışanlar arasında
buluştaki payları oranında bölüştürülür. Bu yöntemin seçilmesi durumunda Üniversitenin buluşu
yapan Çalışana karşı başka bir yükümlülüğü kalmaz.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Öğretim Elemanı Olarak Çalışanlara İlişkin Özel Hükümler

Buluşun çalışan tarafından değerlendirilmesi durumunda bildirim yükümlülüğü
MADDE 13 – (1) Kararnamenin 41 inci Maddesi gereği, öğretim elemanı niteliğine sahip
bir Çalışanın buluşu Serbest Buluş olarak kabul edilir.
(2) Bu bildirim, MİTTO tarafından belirlenen bir formatta hazırlandıktan ve buluş yapan
Çalışanın bağlı bulunduğu birimlerin yöneticileri tarafından onaylandıktan sonra, MİTTO’ya
yapılır. Farklı birimlere bağlı birden çok Çalışana ait ortak buluş bildiriminin geçerli olabilmesi
için, ilgili her birim yöneticisi tarafından ayrı ayrı onaylanması gerekir.

Buluşun çalışan tarafından değerlendirilmesi durumunda üniversitenin hakları
MADDE 14 – (1) MİTTO, 13 üncü Madde gereği kabul ettiği bildirime dayanarak,
buluşun ortaya çıkmasında kullanılan kaynaklara Üniversitenin yapmış olduğu harcamaları
saptar ve sonucu Rektöre bildirir. Rektör, saptanan harcama toplamını, MİTTO aracılığı ile ve
yazılı olarak Çalışandan talep eder. Talep, Çalışanın bildiriminin MİTTO tarafından kabul
edildiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde yapılır.
(2) Çalışanın bulmuş olduğu buluş kendi uzmanlık alanının dışında ise MİTTO, 13 üncü
Madde gereği kabul ettiği bildirime dayanarak, Çalışanın üniversitenin imkânlarını kullanması
dâhilinde buluşun ortaya çıkmasında kullanılan kaynaklara Üniversitenin yapmış olduğu
harcamaları saptar ve sonucu Rektöre bildirir. Rektör, saptanan harcama toplamını, MİTTO
aracılığı ile ve yazılı olarak Çalışandan talep eder. Talep, Çalışanın bildiriminin MİTTO
tarafından kabul edildiği tarihten itibaren en geç üç ay içinde yapılır.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Uygulama Hükümleri

Hükümler
MADDE 15 – (1) Bu yönergenin yürürlüğe girmesinden sonra üniversiteye yapılmış buluş
bildirimlerine ilişkin işlemler bu yönergenin hükümlerine göre yürütülür.

Yürürlük
MADDE 16– (1) Bu yönerge, Marmara Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edildiği
tarihten itibaren yürürlüğe girer.

Yürütme
MADDE 17 – (1) Bu yönerge hükümlerini Marmara Üniversitesi Rektörü yürütür.